Szeroko rozumiane gospodarowanie wodą było tematem sesji Rady Gminy Kramsk. Na spotkanie, zorganizowane 3 marca br., wójt Andrzej Nowak zaprosił kilku ekspertów, którzy przygotowali informacje o szczegółowych problemach związanych z tematem wiodącym.
Historyczne zmiany warunków hydrologicznych doliny Warty przedstawił prof. dr hab. Józef Szpikowski, kierownik Stacji Geoekologicznej UAM w Storkowie. Natomiast zagadnienie odbudowy stosunków i zasobów wodnych w perspektywie zakończenia działalności wydobywczej przez kopalnię Konin omówił dr Bogumił Nowak, dyrektor RZGW w Poznaniu. Warunki przywrócenia funkcjonalności urządzeń wodnych w gminie, w tym stan zaawansowania przerzutu wody z Warty do Wiercicy, zrelacjonował Jan Bartczak, dyrektor Zarządu Zlewni w Kole. Z kolei szanse i możliwości poprawy gospodarki wodnej na terenie gminy ocenił Jakub Makarewicz, dyrektor generalny spółki Geofabryka.
Uczestnikiem sesji był członek zarządu PAK KWB Konin Paweł Markowski, który omówił temat zobowiązań spółki wobec gminy Kramsk w zakresie gospodarki wodnej i związanej z nią infrastruktury.
Na terenie gminy działa odkrywka Drzewce. Odwodnienie złoża, które eksploatuje, zostało rozpoczęte w czerwcu 2003 roku. Wody z odwodnienia podziemnego są odprowadzane rowami (D 2, D 2/3, D 3, D 4, B 3, R 35 oraz Rk-1) i kierowane do Rowu Kramskiego oraz Kanału Bilczewskiego. Nadwyżki wód poprzez pompownię Pp1 trafiają do Jeziora Lubstowskiego. Wody podziemne wypływające ze skarp, a także wody opadowe przepompowywane są do osadnika, a stamtąd odprowadzane do Jeziora Lubstowskiego.
– Zgodnie z ustawÄ… Prawo wodne firmy, które przez wprowadzanie Å›cieków do wód przyczyniajÄ… siÄ™ do wzrostu kosztów ich utrzymania, ponoszÄ… takÄ… część kosztów, w jakiej nastÄ…piÅ‚ ten wzrost. Kopalnia partycypuje zatem w kosztach konserwacji, eksploatacji i bieżących napraw zwiÄ…zanych z utrzymaniem Å›ródlÄ…dowych wód powierzchniowych oraz urzÄ…dzeÅ„ melioracji wodnych. Spółka ponosi 50 % kosztów utrzymania KanaÅ‚u Bilczewskiego, KanaÅ‚u Grójeckiego, zbiornika lubstowskiego wraz z jazem w miejscowoÅ›ci Trzy Borki oraz KanaÅ‚u Grójeckiego z odwrotnym spadkiem. Natomiast udziaÅ‚ kopalni w utrzymaniu przepompowni Wola Podłężna wynosi 45 %. Umowa dotyczÄ…ca tych zobowiÄ…zaÅ„ jest ważna do grudnia 2022 roku  – powiedziaÅ‚ prezes PaweÅ‚ Markowski.
Poza partycypacją w kosztach utrzymania wód na terenie gminy Kramsk kopalnia prowadzi działania przywracające obszary pogórnicze środowisku. Zgodnie z decyzją starosty konińskiego jest zobowiązana do rekultywacji 270 ha w kierunku leśnym (227 ha), wodnym (33 ha) oraz rekreacyjnym (10 ha).
Na obszarze pola Bilczew, które było eksploatowane w latach 2005-2010, pierwsze nasadzenia drzew i krzewów na zwałowisku wewnętrznym po rekultywacji technicznej zostały wykonane już w 2006 roku. Do 26 lutego 2021 roku kopalnia uzyskała decyzję o uznaniu rekultywacji leśnej za zakończoną na łącznej powierzchni 106 ha. Obecnie prowadzona jest tam rekultywacja w kierunku leśnym na obszarze 29,5 ha. Zakończenie rekultywacji leśnej w polu Bilczew planowane jest w 2021 roku.
Natomiast w polu Drzewce A, eksploatowanym w latach 2010-2015, wykonywane są zabiegi rekultywacji biologicznej w kierunku leśnym na powierzchni około 72 ha, które zostaną zakończone w 2024 roku.
Efektem rekultywacji wodnej jest zbiornik Bilczew o powierzchni zwierciadła wody wynoszącej 42 ha (zatem większej niż przewidywał projekt) i maksymalnej głębokości 21,5 m. Kopalnia otrzymała decyzje uznające zakończenie rekultywacji w kierunku wodnym na obszarze 41,8 ha oraz w kierunku rekreacyjnym (obejmującym wykonanie plaż i przygotowanie skarp) na obszarze 9,43 ha. Teren skarp zadrzewiony lub zadarniony niepodlegający uzyskaniu decyzji o zakończeniu rekultywacji ma powierzchnię 8,5 ha.
Teren, na którym znajduje się zbiornik Bilczew, przed eksploatacją złoża był odwadniany w kierunku Kanału Grójeckiego za pośrednictwem Rowu Bilczewskiego po stronie północnej oraz rowu D od strony południowej. Obecnie stan wody w zbiorniku reguluje dopływ wód czystych z odwodnienia odkrywki Drzewce za pomocą rowu B. Nadmiar wody w akwenie jest odprowadzany poprzez łącznik do rowu D1.
Element infrastruktury odkrywki Drzewce stanowi osadnik wód brudnych Pąchów. Po zakończeniu rewitalizacji powstanie tam ekosystem wodno-leśny, który będzie doskonałym siedliskiem dla ptactwa i drobnej zwierzyny. Tak zagospodarowany osadnik dobrze wkomponuje się w okoliczny krajobraz i może zostać wykorzystany do celów rekreacyjnych, turystycznych oraz do małej retencji wodnej.
– Jestem przekonany, że wÅ‚adze gminy Kramsk wykorzystajÄ… możliwoÅ›ci, jakie stwarzajÄ… tereny pogórnicze i już niedÅ‚ugo obszar po odkrywce Drzewce stanie siÄ™ atrakcyjnym miejscem wypoczynku – podsumowaÅ‚ prezes Markowski.
Fot. Piotr Ordan
Odwodnienie odkrywki Drzewce
Zbiornik Bilczew
Rekultywacja leśna pola Bilczew
